Çok partili rejimi, sınıfsal (işçi - Patron), etnik (Türk-Kürt-Roman-Laz vs.), dinsel, mezhepsel ve hatta takımsal (F.Bahçe-G.saray-Beşiktaş-Trabzon vs.) ayrımcılık ve çatışma rejimi sandık yada bize bunlar dayatıldı ve düşünmeden kabullendik, koşullandık !

Aklını kullanmaya başladığından beri insanoğlu, aç kaldığında başkasının elindekine göz dikmiş, zorla veya kurnazlıkla onu elde etmeye çalışmıştır. İnsanoğlunun egosu geliştikçe açlığın yanısıra açgözlülükde, başkasının elindekine göz dikme nedeni olmuştur. Devletlerin, klanların binlerce yıllık tarihi bu temelde şekillenmiş, şanlı denen tarihler bu temel güdülerle yazılmıştır. Başlangıçta yöntem aynıdır zorbalık ve kurnazlık. Zamanla hak kavramı gelişmiş, hukuki kavramlar gelişmiş, zorbalık ve kurnazlığın yanında yerini almış ama henüz milyonlarca yıldır var olan zorbalık ve kurnazlığın yerine geçememiştir tam olarak.

Yukarıda anlatılan nedenlerle devletler, şirketler, organize güçler, başkasının elindekilere göz diktiklerinde, bazen zorbalık daha çok kurnazlıkla, hukuki ve siyasi sistemleri de kullanarak, amaçlarına ulaşmışlardır. Sömürü yöntemleri geliştikçe gelişmiş akla zarar usuller geliştirilmiş, sinemalarda 25. kare diğer adıyla subliminal reklamlardan tutunda, başka ülkelerde gençken devşirip eğitilip koza yapılıp 20 , 30 belki 40 yıl sonra kendi çıkarlarına çalışacak insanlar yetiştirmeye kadar çok çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Başka ülkelerde kendi çıkarlarına yakın iktidarları desteklemek hatta oralarda para, ideoloji ve silah gibi yardımlarla ihtilal yada terör yaptırmak, basit yöntemler olarak kullanılmakta, daha teknik olarak, 1 gr polonyumla yüzlerce insan iz bırakmadan öldürülebilmekte, başka bir kimysal madde verilen  insan kendi kendisini öldürmektedir. Çok azına değinebildiğimiz bu yöntemlerden klasik olanlarıda, sınıfsal, etnik, dinsel , mezhepsel ayrımcılıkları körükleyerek insanları birbirine kırdırıp zayıflatarak sömürüye açık zayıf toplumlar oluşturmak, bütünüyle yutulamayan ekmeği parçalayıp yutmakdır.

Dinlerin toplum yaşamındaki öneminin çok büyük olduğu, sömürenlerin dikkatinden kaçmamış, saf dini duyguların sömürüye ne kadar açık olduğunu binlerce yıl önce anlamış ve kullanmaya başlamışlardır. Bugün dahi dinlerin toplum üzerindeki gücü, sömürenleride bu yolu kullanmaya sevketmektedir. Yeni dinler yaratılmakta yada var olanların farklı yorumları ile işlerine geldiği gibi insanlar sevk ve idare edilmektedir. Bunlar için sahte din adamları yetiştirilmekte ve halkı etkilemesi için her türlü destek verilmektedir. Beş yıldızlı otellerdeki din ayinlerinden tutun, tarikat evlerindeki toplu intiharlara kadar gazete haberlerinde gördüğümüz olaylar bu tür çalışmaların su üstündeki yüzüdür sadece.

Sadece din değil, aidiyet duygusuda sömürüye açıktır. Etnik aidiyet, takım aidiyeti, grup aidiyeti. Duygular (aidiyet gibi) amigdalanın (ilkel beynin) ürünü olduğu için kandırılmaları, sömürülmeleride kolay olur. Korteksin (beynin en son gelişmiş kısmı) ürünü olan düşüncenin kandırılması ve sömürülmesi ise oldukça zordur yüksek zeka ve çaba gerektirir. O yüzden toplumların duygularına (ilkel beyinlerine) hitap ederler. Güçlü duygular, ( korku, aidiyet gibi ) düşünmemize sekte vurur. Duygular iyiye de kötüye de kullanılabilir, önemli olan duygular üzerinde aklın hakimiyetini sağlayabilmektir. Aklını kullanan daha sağlıklı nesiller için, ana rahminden itibaren çocuğun iyi beslenmesi ve doğduktan sonra korteksi geliştirecek eğitim ve öğretimi alabilmesi ve daha önemlisi, hayvan döllenmesine gösterilen özenin (et-süt verimi, hastalıklara dayanıklılık, dengeli ve yeterli beslenme açısından), insan için de gösterilmesi ve evlilik öncesi alınan bulaşıcı hastalıklarla ilgili sağlık raporuna, genetik rahatsızlıkların da eklenmesi,  toplumsal ve bireysel olarak doğru değerlerin benimsenmesi, öğretilmesi gerekir.

Aç gözlü insan toprağı sömürürken toprağı öldürür, denizi sömürürken balık neslini tüketir, insanı sömürürken onu aç yoksul bırakır hatta öldürür (bakımsızlıktan, hastalıktan, savaştan).

Oysa çocuk anneyi, bitki toprağı sömürdüğünde ne anne ne de toprak ölür. 

Bu gün temiz su, temiz hava, temiz gıda bulmakda zorlanıyorsak, düşünmek gerekir. Biz bu hale nasıl geldik ?

Sonuç olarak biz bu hale ''DÜŞÜNMEDEN'' geldik !

Engin S.

Serbest piyasa kime serbest?

Serbest piyasa: güçlünün güçsüzü ezdiği ve eninde sonunda, kendisin de ezilebileceği bir sistemdir.

Son zamanlarda ekonomistlerden sık sık duyduğumuz “Fiyatlama Mekanizmasının (davranışının) Bozulması” deyimi : fiyat koyabilenin istediği gibi (sınırsız) fiyat koyması anlamına gelir. 

Tabi burada sebest piyasa savunucuları, talep olmazsa fiyat düşer diyecekler, keyfi ihtiyaçlarda bu doğru olabilir ama zaruri , yaşamsal ihtiyaçlarda bu geçerli değil, ev almazın ama, kirada  oturmaktan vazgeçebilirmisin , kiralar yüksek diye sokakta yaşayabilirmisin yada gıda fiyatları yüksek diye yemekden vazgeçebilirmisin, geçemezsin öyleyse burada serbest irade yok, serbest piyasa tüketiciye sebest değil. Kaldı ki globalleşen dünyada, hayati olmayan ihtiyaçlarda bile sen almazsan, dünyanın başka bir yerinde birileri alır ve bireyler olarak arz, talep fiyat mekanizmasına etkin çok sınırlı kalır.

Neredeyse hergün yapılan zamlarla, zihinlerde olan fiyat bilinci yıkılmış ; tüketici, yine zam gelecek korkusuyla, fiyat ne olursa olsun, son kuruşuna kadar tüketime yönelmiş yada yönlendirilmiştir. Korkunun olduğu yerde serbest irade, serbest piyasa olur mu?

Fiyatlara her gün zam serbest, maaşlara değil. Bundan maaşlara her gün zam yapılsın anlamı çıkarılmasın, fiyatlara her gün zam yapılmasın, maliyetler satış fiyatıyla eşitlendiğinde  zam yapılsın mesela yada kar haddi olsun, keyfi zam yapılmasın en azından hayati ihtiyaçlarda.

Serbest piyasa ekonomisinin savunucuları, tam rekabet ortamının faziletlerinden, arz/talep dengesinde oluşan fiyatın en iyi fiyat olduğundan, devletin müdahale etmemesi gerektiğinden bahseder ama, tam rekabetin, tam bir aldatmaca olduğundan hiç bahsetmez. Bir taraftan kâr maksimizasonunu hedefleyeceksin, bir taraftan da kârını minimize edecek tam rekabeti isteyeceksin, bu çelişkili durumu arzu edenler olsa bile, piyasadan ilk silinecekler arasında olabilir ancak; diğerleri tam rekabetten kaçmanın bir yolunu bulur, aralarında anlaşarak fiyat yükseltenler, yasalardan yararlanarak menfaat sağlayanlar; yatırım teşvikleri, gümrük uygulamaları  gibi üreticiye serbest uygulamalar, büyüklüğünü (dayanma gücünü) kullanarak rakiplerini batırıp, piyasayı ele geçirenler, geçirdikten sonrada istediği fiyatı belirleyen birkaç firmanın oluşturduğu karteller, (kartelleşme yasağı da işe yaramıyor, cezaları da, fiyatlarına yansıtarak, müşterilerine ödetiyorlar ) tam rekabet piyasasının aslında bir rüya, bir aldatmaca olduğunu, acı bir şekilde bize gösteriyor.

Bugünkü fiyat artışlarının (moda deyimle enflasyonun) nedeni, talep artışıyla başlayan fiyat artışlarının (enflasyonun),  olası enflasyon korkusu ve aşırı kâr arzusunun birleşiminden kaynaklanan fiyat artışıyla sürüdürülmesidir.  Herkes fiyatını artırırsa fiyat artışı(enflasyon) düşmez. Dolar artışını fiyat artışına(enflasyona) sebep gösterenler, dolar artmadığı zamanlarda yaptıkları fiyat artışına (enflasyona), açlık sınırındaki insanların maaşlarına daha zam yapılmadan yaptıkları fiyat artışlarına neyi sebep gösterecekler? Korkularını mı ? Kâr arzularını mı? 

Engin S. Darıca, 2024

Ezberci eğitim sistemi, takipçi, taklitci  sistemlere yol açar. Sorgulayıcı, araştırıcı, inovatif düşünmeyi destekleyen eğitim sistemleri ise, yeni yaratıcı fikirlere, buluşlara, ekonomik ve sosyal alanlarda gelişmeye yol açar.

Bazı insanların ezber yeteneği daha  güçlü, bazılarının ise muhakeme yeteneği daha  güçlüdür.

Eğitim sisteminin ağırlığı ezbere daynadığında, muhakemesi güçlü fakat ezberi zayıf olanlar, sistemden olumsuz etkilenir ve geri kalırlar. Oysa inovasyon için, yeni buluşlar için, sorgulama, muhakeme , ezberden daha önemlidir ve sistemin bu kişilere ihtiyacı vardır. Öyle ise, eğitim sisteminin bilgiyi ölçmeye (ezbere) verdiği önemi, muhakeme yeteneğini ve diğer yetenekleri ölçmeye de vermelidir.

Üniversite öncesi eğitimde temel bilgiler ezberletilmeli ancak, zaman zaman kitap defter açık, fakat sorular muhakemeyi gerektirecek şekilde (bak, yaz şeklinde değil) muhakeme sınavları yapılmalı, sürekli ezbercilik ödüllendirilmemeli. Düşünme, sorgulama da ödüllendirilmeli. Ayrıca meslek okullarına yeteneği olanlarda, o alanlarda teşvik edilmeli, kişiler yeteneği olan alanlara özendirilmeli, meslekleri sevdirecek diziler yapılmalı. Eğitim alanları ihtiyaca
göre planlanmalı, eğitimde, gereksiz veya ayrıntı bilgilerle beyinler doldurulmamalı, hedefe yönelik gerekli bilgiler verilmelidir.

Ezberci eğitim yerine, sorgulayıcı, nedeni, niçini ile gerçekten öğrenen (sadece ezberleyen değil) insanlar ne kadar çok olur ve onların bilim yapma ortamı olan üniversiteye  girme oranı ne kadar  yüksek  olursa,  bilim yapma, yeni bir şeyler bulma olasılığı o kadar yüksek olur. Bir bilgiyi ezberlemek için, önce o bilginin bulunması gerekir, henüz olmayan birşeyi ezberleyemezsiniz ama daha önce üretilmiş bilimsel bilgileri kullanarak, soru sorup cevaplar arayarak, deneyerek, muhakeme ederek yeni şeyler üretebilirsiniz. Bilgi üretildikten sonra ezberlenebilecek bilgiye dönüşür. Geri kalmış toplum olmak, fakir olmak, cahil olmak istemiyorsak, ezberi güçlü olanlarla ezberi biraz daha zayıf ama muhakemesi güçlü olanlar arasındaki dengeyi  bozmamak, sorgulayan, bilim yapan, gelişmiş toplum olmak için, genel yetenek sınavını eskiden olduğu gibi tekrar üniversite sınavlarına koymalı, ezberi güçlü olanlara pozitif ayrımcılık yapmakdan ve ezbercilikden vazgeçmeli üniversitelere daha çok maddi olanak sağlamalıyız.  Aksi takdirde daha çok TAKİPCİ, EZBERCİ, daha az BİLİM üretebilen toplum oluruz.

Akıllar arası seyahatlerin birinde karşılaştığım ve hemencecik kaynaştığım bir konu oldu zaman içinde.

Zaten bana, zamanın dışında herhangi bir aktivite yaptırabilecek bir teknolojik imkan da yoktu. İnsanoğlunun evrim sürecinin devam ettiği kesindir. Bu akıl yolunda karşıma çıkan konu insanın gen şifresinin çözülmesiyle ilgili... Evet hiç bir tartışmaya yer bırakmayacak bir şekilde insanoğlu ALIN YAZISI 'nı buldu! Evet çözdük KADER kavramının gizemini!

Alın, bu yazının en okunaklı olduğu, nispeten düz bir alan diye ismi alın yazısı, yoksa bu KADER 'in ta kendisi işte!

Yarının toplumunda bir çocuk, dünyaya gelmeden önce bilinecek hangi hastalıkları mesela kaç yaşında yaşayacağı? Cinsel tercihlerinin ne türde olacağını söyleyecekler bize? 

Çok uzak olmayan bir tarihte insanlar ceplerinde küçücük ve herhalde dijital (zaten o yüzden küçücük) "kimlik kartı" taşıyacaklar. Burada herkesin her şeyi en başta da gen haritası bulunacak. İnsanlar sevgililerine bu kimlik kartlarını gösterecekler ve bu yolla birbirlerini tümüyle tanımış olacaklar. Şimdi 2002 yılında taşıdıkları kimlik onlarla ilgili hiçbir "gerçek" bilgi vermiyor. Şimdiki kimliklerimiz devletin bize verdiği ve taşımamızın zorunlu olduğu bir belgedir ve öküzlerin kalçasına yapılan döğmelerden hem daha saçma, hem de zaman zaman daha acı vericidir. Çünkü bazen devlet onu sebepsiz yere geri alır. İşte o zaman çok acıtır. Devlet senin bu yurdun çocuğu olup olmaman konusunda söz sahibidir. Mesela bizim devletimize göre hala Nazım Hikmet bu yurdun insanı değildir. Bu yasağı koyan insanların kendileri de dahil bu ülkede Nazım Hikmetten şu ya da bu şekilde etkilenmemiş ya da ilgilenmemiş bir Allah'ın kulu yokken üstelik! Nazım Hikmet'le ilgili herhangi bir "şey" birinci sayfa haberidir! Neden acaba? Başka hangi Rus vatandaşının bizim hayatımızda böyle bir garantisi vardır. Bir insanın kendi yurdunu seçmesi konusunda hiç bir devletin hiçbir bireye söyleyecek bir sözü yoktur olamaz da! Bir insan bir yurdu sevecekse kimseden izin almaz. Bir insan bir şeye aşık olurken kimseden izin almaz! Ama benim ülkemde SEVGİ, çoğu zaman bir İZİNSİZ GÖSTERİ oldu.

BIR "ŞEY"İ (Kİ BU ŞEY, BIR INSAN DA OLABİLİR) SEVİYOR OLMAK BİR MARİFET DEGİLDIR. MARİFET O ŞEYİ SEVMEYENİ DE SEVEBİLMEKTİR.

Devamını oku...