TARTIŞMAYI BİLİYORMUYUZ?
Niçin tartışıyoruz?
Tartışmanın amacı nedir?
Tartışmadan ne sonuç bekliyoruz?
Sözlük anlamı ile:
Tartışma:
1. Birbirine karşıt düşünceleri karşılıklı savunma:
- Karşılıklı ağır sözler söyleyerek yapılan çekişme, atışma, ağız dalaşı, dil dalaşı, dil kavgası, ağız
kavgası, münakaşa: - Bir sorun üzerine sözle veya yazılı olarak karşılıklı, bazen de sertçe savunma:
Tartmak:
1. Bir şeyin birim cinsten ağırlığını bulmak.
- mecaz Bir şeyin bütün sonuçlarını düşünmek, hesap etmek:
- mecaz Dikkatle incelemek, değer biçmek
Tartışma sözcüğü, tart-makdan türetilmiştir, karşılıklı tartmak anlamındadır. Yani mecazi olarak bir şeyin sonuçlarını düşünmek, hesap etmek, dikkatle incelemek anlamına gelir.
Oysa sözlükde, üç anlamından ikisi şiddet içeren ağız kavgası ve sert savunma, biri karşıt düşünceleri savunmadır. Sözlükler olması gerekeni değil yerleşmiş olanı, kullanılan anlamları verir.
Buradan da anlaşıldığı üzere , pratikte karşı fikirleri savunurken , tartmak; sonuçlarını düşünmek, hesap etmek, dikkatle incelemek yerine , fikirlerimizi zorla kabul ettirmeye çalışıp, ağız kavgasına dönüştürmüşüz ve bu anlamıyla da sözlüğe girmiş.
Medyadaki koca koca insanların bir konuyu tartışırken, gerçeği bulmayı amaçlamak yerine kendi görüşünü, her türlü yolu deneyerek karşısındakine kabul ettirmeye çalışması ve başaramayınca da kavgaya dönüşmesi, medyanında rating uğruna buna çanak tutması, topluma ne kazandırır?
Oysa karşı fikirlerin tartışılmasından , doğru tartışmayı bilirsek , fikirlerden birinde birleşme , yada üçüncü bir fikir çıkar, doğru olan bulunur veya doğruya daha çok yaklaşılır. Aksi halde herkesin doğrusu kendi doğrusudur, kimse kimseyle anlaşamaz ve herkes karşısındakini suçlar, tartışmayla , akıl yoluyla çözülemeyen sorunlar da kavgayla , bazende ölümle çözülür.
Tartışmadaki amacımız , gerçeğe , doğruya ulaşmak olsada, bu o kadar kolay değil.
Öncelikle sağlıklı, kişilik problemleri olmayan, kendine güvenli, açık fikirli ve tartıştığımız konularda yeterince bilgili olmalıyız. Savunduğumuz fikrin çürütülebilir olduğunu, bunun kötü bir şey olmadığını , gerçeğe yaklaşmak için yararlı olduğunu, düşüncemize karşı söylemlerin , kişiliğimize karşı olmadığını , önceden kabul etmeliyiz, tartışmayı bağlamından koparıp kişilik kavgasına dönüştürmemeliyiz. Bunları yapabilmek için kendimizi geliştirmeli ve okullarımızda öğrencilere psikoloji ve kişisel gelişim dersleri vermeliyiz.
Tartışmanın gereklerini sağlayamıyorsak, Dale Carnegie’nin dediği gibi “TARTIŞMAYIN”.
Engin S. Darıca , 2023
